Eş Seslilik

1- SESTEŞLİK (EŞSESLİLİK)

Yazılışları ve söylenişleri aynı, anlamları ve bazen türleri de farklı olan sözcüklere ya da bu sözcükler arasındaki ilişkiye sesteşlik denir.

ÖRNEKLER:

1) Yüzümü yıkadım, (organ)
2) Yüze kadar say. (sayı)
3) Nehirde yüzdük, (yüzmek eylemi)

1) Elini ver. (El, organ)
2) El ne karışır? (El, yabancı)

1) Toprağı kaz. (kazmak fiilinden emir)
2) Kazı kümese al. (kaz, isim)

1) Belim ağrıyor. (bel, organ)
2) Al tavandan belleri, (bel, toprağı kazmak için  araç )

1) Mevsim  yaz . (mevsim adı)
2) Tahtayı  yaz . (yazma fiilenden emir)

Not: Sesteşlilikle, çokanlamlılık karıştırılmamalıdır. Çokanlamlı sözcüklerde birden çok anlam söz konusudur.

ÖRNEKLER:

“Karnım aç” cümlesindeki “aç” sözcüğü ile Kapıyı aç” cümlesindeki “açmak” sözcüğü arasında yazılış ve okunuş bakımından  birlik, ancak tür ve anlam  bakımından  farklılık olduğu için sesteşlik özelliği vardır.

“Çocuk ata bindi” cümlesindeki “binmek” sözcüğü “yüksek bir şeyin veya hayvanın üstüne çıkıp ayaklarını sallandırarak oturmak anlamında” kullanılarak temel anlamı  kazanmıştır .

“İş inada bindi” cümlesinde de “bindi” sözcüğü “işin istenilmeyen veya beklenilmeyen bir biçim alması” anlamıyla yan anlam  kazanmıştır .

Yukarıdaki “binmek” sözcüğünün temel ve yan anlamında kullanılması çok anlamlılıktır.

Görüldüğü gibi sesteşlilik ve çok anlamlılık farklı şekillerdir.